Miền Trung đã vào mùa mưa lủ và gió bảo, nhiều ngày mưa nhủn đất, kéo dài 5-7 ngày. Qua khỏi đèo Cả là có từng đợt vài ngày nhiệt độ xuống thấp dưới 25oC, có ngày chỉ còn 20oC; qua khỏi đèo Hải Vân là thường xuyên có nhiều ngày nhiệt độ xuống dưới 18oC có lúc 14oC và độ ẩm lúc nào cũng trên 85% và có nhiều ngày trên 95%.

Mùi ẩm mốc tự nhiên đã bắt đầu thoang thoảng xuất hiện từ trong các tủ cây đựng vật dụng gia đình.

Nhìn những con chim yến thân thương vất vả tranh thủ những giờ có nhiệt độ nhỉnh lên đôi chút vội vàng bay ra đi xa tìm trên vùng trời cao côn trùng mồi ăn. Chiều về chúng ép mình bay sát những dảy tường nhà 50-60 cm để lao nhanh về nơi trú ở, và bay vút thật nhanh vào nhà yến để hưởng sự ấm áp của nhà yến cùng với đồng loại, bỏ lại màng mưa phùn gió bắc lạnh lẻo của những ngày tháng cuối năm.

Đây là mùa mà nhiều nhà yến chật vật phải đối phó xử lý diệt trừ nấm mốc dể xâm hại ván tổ trong nhà yến.

Tôi đã nhận nhiều điện thoại hỏi về các cách xử lý phòng ngừa nấm mốc với việc sử dụng các loại chất hửu cơ và vô cơ xử lý tiêu diệt nấm mốc đã xâm hại trên ván tổ.cho hợp lý.

Trên thị trường có hai loại sản phẩm trị nấm mốc trong nhà yến dưới dạng vô cơ và hữu cơ mà nhiều chủ nhà yến đã sử dụng...

(1) Dạng vô cơ

- Thalani hợp chất của Chlorothalonil 50% + Carbendazim 10%, được phép sử dụng dùng để ngâm tẩm ván dân dụng trước khi sấy, có vị hơi chát đắng để côn trùng mối mọt khi tấn công ngửi thấy chùn bước bỏ đi… nhưng hoạt chất này chỉ tồn lưu trong ván từ 4-6 tháng và sau đó nếu bị côn trùng, mối mọt, nấm mốc tấn công từ bên ngoài vào cũng sẽ bị xâm hại.

Hoạt chất Thanali tồn lưu trong ván từ 4-6 tháng nên hoàn toàn không sử dụng được trong qui trình xử lý ván SWO-2 dùng trong nhà yến vì ngăn chống chim yến về ở và làm tổ trong một thời gian nhất định.

Những nhà yến bị nấm mốc tấn công nhiều , chim chưa về ở hoặc chim bỏ đi hết do ván bị thấm nước hay đóng ván còn ẩm thì có một số chủ nhà yến buộc long phải dung đến Thalani nếu không phải tháo ván đem đi sấy hay phơi nắng.

Dùng Thalani. 1 kg pha với 500-1.000 lít nước phun ướt hai mặt các tấm ván bị nấm mốc, phun lên tường và sàn nhà yến cùng với việc lắp đèn tăng cường ánh sáng, mở quạt sấy,thông gió và cho thông khí với bên ngoài để có kết quả nhanh hơn .

Nấm mốc bị diệt trừ nhưng sau 2-3 tháng phải xử lý lại.

Có một số nhà yến đã chọn cách này xử lý thành công do giá thành rẻ và vì ván trong nhà yến gần như bị nấm mốc hết nhưng phải chờ một thời gian dài 6-8 tháng chim yến mới chấp nhận về ở được.

Chi phí xử lý bằng Thalani không quá 1.000.000 đ cho 1.000 m2 trần nhà yến có ván bị nấm mốc nặng.

Nhà yến đã có chim về ở, ván bị nấm ít thì không nên d ùng Thalani vì sẽ xua đuổi chim, hơn nữa nhà sản xuất hoá chất này ở Hà Lan không có mục đích sản xuất để trừ nấm mốc trong nhà yến mà dùng xử lý ván gổ dân dụng số lượng lớn để chế biến thành ván làm các vật dụng trong gia đình.

- Muối ăn, chỉ có tính sát khuẩn không có tính năng diệt trừ ức chế cao nấm mốc. Nhiều chủ nhà yến đã sử dụng và không có kết quả. Sau khi phun xịt vài ngày, nấm mốc xâm hại phát triển nhiều hơn vì đã cung cấp làm ướt ván thêm một lượng nước hoà tan với muối để phun lên ván chổ bị nấm mốc.

Có nhiều nhà yến pha nước muối vào dung dịch Tanali để diệt nấm mốc, điều này không nên làm vì không có thêm lợi ích trong xử lý nấm mốc vừa giảm tính năng diệt nấm mốc và giảm mùi hương khói gổ của Tanali và chổ ván bị phun nước muối sẽ bị mục hư trước trong nhà yến.

(2) Dạng hửu cơ,

Trước đây công ty Thiên Phúc Thịnh có sản xuất hai hợp chất CPM-10 và CP-5%, cả hai sản phẩm này đều dựa trên tính năng diệt trừ nấm mốc cao của Chitosan. Chitosan là một polime sinh học có từ cánh và vỏ bọc côn trùng, vỏ các loài giáp xác…với phân tử lượng trên 9.000 dalton có khả năng ức chế cao diệt các vi nấm, nấm mốc và nhiều chủng vi sinh vật, vi khuẩn Gram âm, Gram dương.

Trong quá trình nghiên cứu, công ty này đã trích ly sản xuất được Glucosamine tan trong nước, một chất có trong tổ yến nhờ những Enzim của nước bọt chim yến chuyển hóa Chitin của cánh và vỏ bọc côn trùng, vỏ các loài giáp xác chuyển thành Chitosan-Glucosamine mà con người dùng để chửa bệnh.

Họ đã kết hợp với Giấm gổ Tanali (Nhật) và cao hột trái bưởi, mỗi loại đều có tính năng diệt trừ nấm mốc cao để sản xuất 3 dòng sản phẩm là Tanali RX 36, Gluco-Tanali và Funkil để chủ nhà yến tuỳ vào mục đích sử dụng chọn lựa.

Dỉ nhiên giá các sản phẩm này thấp hơn Tanali nhập khẩu từ 50-60% do nguyên liệu có sẳn trong nước, về chất lượng giá trị sử dụng tuỳ nhà kỹ thuật và chủ nhà yến quyết định dùng hay không dùng !

Hiện nay, ở Việt Nam có 4 loại sản phẩm dùng trong nhà yến để diệt trừ nấm mốc và có khả năng giúp tăng bày đàn là Tanali nhập khẩu và Tanali RX 36, Gluco-Tanali v à Funkil…

Một số chủ nhà yến, các nhà kỹ thuật cũng đã sử dụng Giấm gạo, Acid Acetic pha loảng, rượu chát Bordeaux để trị nấm mốc trong nhà yến.. và có kết quả nhứt định.

• Giấm gạo chưng cất,rượu nho Bordeaux có tính Acid,Tanan và cồn hay Acid Acetic pha loảng đều có khả năng diệt trừ nấm mốc trong điều kiện môi trường bình thường, ván mới bị nấm mốc xâm hại còn ít nhưng hiệu quả không cao và không giải quyết xử lý triệt để nấm mốc trong môi trường tối, thiếu ánh sang, độ ẩm cao và ván bị xâm hại dày nhiều do phát hiện trể.

• Tanali nhập khẩu, Giữa năm 2011, tôi có nhận được sản phẩm Tanali do một công ty kỹ thuật & kinh doanh tổ yến ở Malaysia giới thiệu là có khả năng diệt trừ nấm mốc và có mùi quyến rủ chim yến tìm đến nên giúp tăng bày đàn trong nhà yến nhanh.

Mùi của Tanali là mùi của một loại ván gổ được lên men giấm tạo mùi hương khói gổ trong quá trình đốt chưng cất, dịch khói gổ tạo nên … và đã làm tôi hiểu ngộ ra là mùi của những cây rơm ướt trên đồng ruộng lúa ở các cánh đồng lúa của Việt Nam đang đốt ươm những làn khói sương, có sau đó là có nhiều con chim yến sà xuống săn mồi côn trùng, cũng như mùi của những khúc gổ mục về chiều ở những xưởng chế biến gổ côn trùng bay ra yến bụng trắng, yến tổ trắng và én bay tìm đến săn mồi.

Mùi hương khói rơm, mùi hương những lóng gổ mục là dấu hiệu điểm chỉ báo cho những đàn chim yến biết là đến nơi đây có côn trùng.

Mùi hương khói là mùi lôi kéo chim yến đến và có khả năng giúp nhà yến tăng đàn.

Tanali là giấm gổ nên có tính acid và tanan, có tác dụng khử mùi cement của nhà yến mới và vệ sinh khử mùi ẩm thấp của nhà yến cũ cần phục hồi, nhiều nhà kỹ thuật đã sử dụng Tanali là chất khử mùi vệ sinh nhà yến mới- điều này đúng, còn về tạo mùi lôi cuốn chim yến về- điều này đúng khi nhà yến đã có một thời gian hoạt động nhất định khi sử dụng có kết quả.

Về tính năng diệt nấm mốc trên ván trong nhà yến chỉ có thể tốt hơn Giấm gạo chưng cất,rượu nho Bordeaux hay Acid Acetic pha loảng.

Với cách hướng dẩn trị nấm mốc trong nhà yến là phải lau sạch nấm mốc trên ván thì đã xử lý lấy đi 60-70% số bào tử, nang nấm có sức xâm hại cao và khi lau lại bằng dung dịch Tanali thì xử lý phần chân nấm dính vào ván… mang lại kết quả tốt.

• Tanili RX 36, Gluco-Tanali và Funkil sản xuất trong nước.

Cả 3 sản phẩm này đều sử dụng chất nền là dung dịch giấm gổ Tanali nên có mùi hương khói quyến rủ lôi cuốn chim yến đến và tính acid nhưng họ không đặt nặng tính năng diệt nấm nhẹ và đơn độc của Tanali, mà sử dụng tổng hợp của cả 3 hoạt chất có trong sản phẫm đều có cùng tính năng diệt nấm cao và với nhiều chủng nấm mốc khác nhau.

Do vậy, mỗi sản phẫm có tính năng công dụng có khác nhau.

- Tanali RX 36 hoàn toàn là giấm gổ được lên men nhập khẩu, tính năng và công dụng là khử mùi cement của nhà yến mới, vệ sinh khử mùi ẩm thấp của nhà yến cũ cần phục hồi và tạo mùi lôi cuốn chim yến về khi nhà yến đã hoạt động. Về tính năng diệt trừ nấm mốc do thấp, chỉ cao hơn Giấm gạo chưng cất,rượu nho Bordeaux hay Acid Acetic pha loảng nên họ chỉ dùng trong mục đích phòng chống ngăn ngừa nấm mốc mà thôi.

Tanali RX 36, để xử lý mùi cement trong nhà yến mới, trước khi đóng ván,1 lít pha với 50 lít nước để phun ướt trần, tường và sàn nhà yến. Trước khi nhà yến hoạt động nên phun lại một lần nửa để khử mùi cement còn sót lại và vệ sinh nhà yến, sau đó mới phun mùi tạo sinh cảnh để dẩn dụ chim yến vào trú ở - Gluco-Tanali, nhờ tính acid của Tanali nên Glucosamine-Chitosan hòa tan được vào dung dịch này, kết hợp với cao hột trái bưởi nên có khả năng vượt trội hơn trong giải quyết triệt để trừ nấm mốc xâm hại.

Mùi hương khói của giấm gổ và mùi cao khói hột trái bưởi trong Gluco-Tanali sẽ giúp giử cánh chim yến ở lại nhà yến, không làm xáo trộn sinh hoạt của chim yến khi đang xử lý nấm mốc và lôi cuốn chim yến về ở giúp tăng đàn.
- Funkil cũng dùng chất nền Tanali nhưng nhờ có chất dẩn xuất hữu cơ trung gian giúp đưa hàm lượng Glucosamine- Chitosan vào dung dịch Tanali cao hơn nên có khả năng ức chế cao diệt hầu hết các vi nấm, nấm mốc với nhiều chủng khác nhau nên chuyên đặc trị nấm mốc trong những nhà yến bị nấm mốc xâm hại nặng và hoàn toàn không làm xáo trộn sinh hoạt của chim yến đang ở trong nhà.

Funkil có tính diệt nấm mốc mạnh nên khi xử lý dung dịch Funkil rơi trúng phân chim yến sẽ làm phân khô, tơi ra vì các vi sinh vật có trong phân đã bị tiêu diệt nên Funkil còn có tác dụng tiêu độc khử trùng, khử mùi bên trong và ngoài nhà yến.

Dùng 1 lít Gluco-Tanali hay Funkil pha với 20 lít nước phun thẳng lên ván vùng bị nấm mốc xâm hại với diện tích rộng hơn, phun nhẹ hai mặt, tránh ướt đẩm. 3-5 ngày sau phun lại và phun ở những chổ mà trước đây chưa phát hiện.Phần còn dư nên pha thêm nước, tỷ lệ 1/50 phun lên tường sàn và các khoảng không trong nhà yến để diệt trừ thêm các bào tử, nang nấm có trong không khí, còn bám trên tường đồng thời tạo mùi lôi cuốn chim về.

Các sản phẩm Tanili RX 36, Gluco-Tanali và Funkil được sản xuất trong nước từ giữa năm 2011 và đến nay vẩn sản xuất theo yêu cầu của các chủ nhà yến và một số anh chị kỹ thuật đã từng sử dụng.

Điều đặc biệt là khi sử dụng Tanali nhập,Tanili RX 36, Gluco-Tanali và Funkil giải quyết xử lý nấm mốc trên ván. Các chủ nhà yến và anh chị kỹ thuật cho biết là sau khi xử lý xong, khoảng 10-20 ngày, chổ ván bị nấm mốc có nhiều chim yến xuất hiện đeo bám. Điều này có thể đã minh chứng mùi hương khói ván gổ Tanali có giá trị nhứt định trong việc lôi cuốn chim yến về và tăng đàn.

Và do chưa có khả năng theo dõi thống kê số chim yến tụ tập trên ván tại nơi dùng các hoạt chất này xử lý diệt nấm mốc nên không biết là chim yến mới đến ở hay chim yến đã có trong nhà yến chuyển đến tụ tập.
nguồn toyenvietnam